Kürtaj, gebeliğin sonlandırılması için kullanılan tıbbi bir işlemdir. Günümüzde farklı kürtaj yöntemleri geliştirilmiş olup, gebelik haftasına, kişinin sağlık durumuna ve tıbbi gerekliliklere göre farklı teknikler uygulanmaktadır.
Kürtaj çeşitleri, genel olarak ufak bir cerrahi işlem gerektirir. Bu işlemden 1 saat kadar önce ağızdan alınacak özel bir tablet işlemi kolaylaştırır ve hasta yönünden daha sağlıklı bir yöntem uygulanmış olur. Kısa sayılabilecek bir cerrahi uygulama olmasına rağmen hem önceden kullanılacak olan bu ilaç yardımı ve daha da önemli olarak hekimin bu alandaki tecrübesi ve yetkinliği hastanın işlem sırasındaki ve işlem sonrası üreme sağlığı konusunda önem taşımaktadır.
Vakum Aspirasyon (Vakumlu Kürtaj)
Vakum aspirasyon, günümüzde en yaygın kullanılan kürtaj yöntemidir. Cerrahi bir işlem olmasına rağmen, geleneksel kürtaj yöntemlerine göre daha güvenli, hızlı ve düşük riskli olduğu için tercih edilmektedir. ebeliğin 5 ila 10. haftaları arasında uygulanır.
Vakumlu kürtaj işleminde öncelikle hasta muayene edilir. Gebelik haftası, ultrason yoluyla doğrulanır. Lokal veya genel anestezi uygulanabilir. Küçük bir buji yardımıyla rahim ağzı genişletilir. Plastik bir kanül rahim içine yerleştirildikten sonra, bu kanülün dışarıda kalan ucuna Karman aspiratörü adlı plastikten özel bir şırınga takılır ve bu şırınganın içinde oluşturulan negatif basınç yardımı ile gebelik dokusu çekilir. İşlemin sonunda genellikle, küçük bir küret ile rahim içinin tam olarak temizlendiğinin kontrol edilmesi uygun olur. İşlem yaklaşık 5-10 dakika sürer ve hasta aynı gün taburcu edilir.
Kısa sürede tamamlanan bir işlemdir. Daha az ağrı ve kanama ile sonuçlanır. Rahim içi hasar riski diğer cerrahi yöntemlere göre daha düşüktür. İyileşme süreci hızlıdır, hasta ertesi gün, hatta bazen aynı gün, günlük hayatına dönebilir. Hastaya 3 gün kullanmak üzere enfeksiyondan koruyucu uygun bir antibiyotik verilir. İşlem sonrası 15 dakika kadar hafif kramplar ve lekelenme görülebilir.
9-10 haftalık gibi daha büyük bir gebelikte ise, Karman aspiratörü yeterli olamayacağıdan, elektrikli ve daha büyük bir vakum aspirasyon cihazı kullanılır.
Dilatasyon ve Küretaj (D&C Kürtaj)
Rahim ağzı bujiler ile genişletildikten sonra, Karman aspiratörü de denilen ufak vakum aletini hiç kullanmadan rahim içinin mekanik olarak kazınarak temizlenmesini içeren bir kürtaj yöntemidir. Eskiden yaygın olarak kullanılan bu teknik, vakumlu kürtajın yaygınlaşmasıyla birlikte ikinci planda kalmıştır. Ancak bazı durumlarda, özellikle düşük sonrası rahim içinde doku kalması halinde veya anormal rahim kanamalarının tedavisinde hala uygulanmaktadır. Günümüzde bu yöntem kürtaj için ilk seçenek olarak tercih edilmez. Vakumlu kürtaja göre iyileşme süreci daha uzun olabilir. Enfeksiyon ve yapışıklık (Asherman sendromu) riski olabilir.
Dilatasyon ve Evakuasyon (D&E Kürtaj)
Dilatasyon ve Evakuasyon (D&E), gebeliğin ikinci trimesterinde (13-24 hafta) uygulanan bir kürtaj yöntemidir. Daha ileri gebelik haftalarında fetus ve gebelik dokuları daha büyük olduğu için, sadece vakum aspirasyonu ile temizlenemez. Bu yüzden bu yöntem kullanılır. Rahim içinin tam olarak temizlenmesini sağlar. İleri haftalarda, ölü gebelik gibi tıbbi veya yasal zorunluluk olarak kürtaj yapılması gerekiyorsa kullanılır. Daha invaziv bir işlemdir. Anestezi gerektirir ve iyileşme süreci biraz daha uzun olabilir.
